Di chuyển “thần tốc” và thẳng đường trên Biển Đông nhưng khi đổ bộ đất liền, bão đi rất chậm, có lúc đứng yên và di chuyển lòng vòng, vào bờ 12 giờ đồng hồ vẫn mạnh cấp 8-9, giật cấp 11. Tâm bão vào Nam Nghệ An – Bắc Hà Tĩnh nhưng gần trọn miền Bắc hứng mưa lớn.
Ngày 26/8/2025, báo Tiền Phong đã đăng tải bài viết với tiêu đề: “Dị thường như bão số 5”. Nội dung như sau:
Đến 2h sáng nay (26/8), gần 12 giờ sau khi tâm bão bắt đầu vào đất liền khu vực Nam Nghệ An và Bắc Hà Tĩnh, bão mới di chuyển đến biên giới Việt – Lào và vẫn giữ cường độ mạnh cấp 8-9, giật cấp 10-11.
Phải đến 4h sáng nay, khi vượt qua biên giới Việt – Lào, sang đến Trung Lào, bão số 5 mới bắt đầu suy yếu thành một áp thấp nhiệt đới với cường độ mạnh cấp 7, giật cấp 9. Như vậy, bão số 5 đã có khoảng 12 giờ đồng hồ quần thảo dữ dội các tỉnh Bắc Trung Bộ.
Không chỉ di chuyển rất chậm khi vào bờ, bão số 5 còn di chuyển lòng vòng, thời điểm đổ bộ, có những lúc, bão di chuyển chếch xuống phía nam, sau đó lại di chuyển ngược lên theo hướng tây bắc khiến Nghệ An – Hà Tĩnh hứng tâm bão trong hơn 12 giờ đồng hồ.
Dự báo trong ngày hôm nay, bão sẽ đi ngang khu vực Trung Lào và tiếp tục suy yếu thành một vùng áp thấp.
Do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới, trên đất liền khu vực Thanh Hóa-Nghệ An và vùng ven biển Ninh Bình sáng nay còn có gió mạnh 6-7, giật cấp 9.
Mưa lớn vẫn bao trùm miền Bắc và Bắc Trung Bộ trong hôm nay (26/8).
Mưa lớn còn kéo dài với trọng tâm mưa dịch chuyển dần lên phía Bắc. Dự báo, từ sáng sớm 26/8 đến sáng 27/8, khu vực trung du và đồng bằng Bắc Bộ, Sơn La, Lào Cai có mưa vừa, mưa to và dông, với lượng mưa phổ biến 60–120m m, có nơi mưa rất to trên 200m m.
Trong ngày 26/8, khu vực từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh có mưa vừa, mưa to và dông, lượng mưa phổ biến 50–100m m, cục bộ có nơi mưa rất to trên 150m m. Tình hình lũ lên trên các sông miền Trung còn diễn biến phức tạp.
Bão số 5 đang cho thấy sự dị thường và khốc liệt. Hà Tĩnh là địa phương có thể gánh chịu hậu quả nặng nề nhất từ cơn bão số 5. Đây là khu vực đón gió sớm nhất và mạnh nhất. Trong đó trạm Cẩm Nhượng có gió mạnh cấp 10, giật cấp 13. Thời điểm đổ bộ đất liền, bão số 5 có thời điểm đi chếch xuống phía nam khiến toàn bộ tâm bão nằm gọn trong địa bàn tỉnh Hà Tĩnh.
Bão số 5 quần thảo đất liền Nghệ An – Hà Tĩnh đến 12 giờ đồng hồ. Ảnh: Thu Hiền
Cùng với gió rất mạnh, Hà Tĩnh cũng là địa phương hứng chịu lượng mưa dữ dội nhất. Ngày hôm qua, nhiều nơi của Hà Tĩnh hứng chịu mưa từ 500-600mm. Từ đêm qua đến sáng nay, dù tâm bão dịch lên phía bắc và sang Lào, Hà Tĩnh vẫn có mưa lớn bao trùm với lượng mưa phổ biến từ 100-200mm.
Nghệ An là nơi có gió giật mạnh nhất khi tại Trạm Đô Lương có gió giật cấp 15, trạm Diễn Châu (Nghệ An) có gió mạnh cấp 10, giật cấp 12, trạm Vinh có gió giật cấp 12. Dù không dữ dội như Hà Tĩnh, Nghệ An cũng hứng chịu lượng mưa trên 200mm trong ngày hôm qua và tiếp tục mưa trên 200mm đêm qua và sáng nay.
Quảng Bình (cũ) cũng là một trong những địa phương ảnh hưởng đầu tiên với gió mạnh và mưa rất lớn. Ngày hôm qua, khu vực này có mưa phổ biến từ 200-300mm, có nơi trên 400mm. Hôm nay, Quảng Bình đã hết mưa.
Dù nằm xa tâm bão, Quảng Ninh, Hải Phòng, Hưng Yên và Ninh Bình cũng có gió mạnh. Trong đó trạm Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) có gió mạnh cấp 7, giật cấp 9, trạm Cô Tô (Quảng Ninh) có gió mạnh cấp 7, giật cấp 10. Khu vực này cũng hứng chịu mưa lớn phổ biến từ 200-300mm, có thấy vùng mây rộng và cường độ rất mạnh của bão số 5.
Hoàn lưu của bão số 5 cũng gây mưa gần như toàn bộ miền Bắc, trong đó trung du, đồng bằng Bắc Bộ, Lào Cai, Phú Thọ là những nơi mưa to nhất. Nhiều nơi mưa trên 150mm chỉ từ 19h tối qua đến 3h sáng nay như Hà Nội, Quảng Ninh, Phú Thọ.
Theo các chuyên gia, bão số 5 cho thấy sự dị thường khốc liệt của biến đổi khí hậu. Bão hình thành từ một áp thấp nhiệt đới trên khu vực đảo Luzon của Philippines, đi vào Biển Đông vào đêm 22/8 và nhanh chóng mạnh lên thành bão.
Nhờ gặp điều kiện vô cùng thuận lợi, bão đã tăng 7 cấp trong vòng hai ngày, từ một áp thấp nhiệt đới cuối cấp 6, trở thành cơn bão mạnh cấp 14, giật cấp 17 khi tiến về vùng biển Bắc Trung Bộ nước ta. Đảo Hải Nam Trung Quốc cũng ghi nhận gió mạnh cấp 14, giật cấp 17 khi cơn bão này quét qua khu vực phía nam của Đảo ngày 24/8.
Cùng với bão Yagi năm ngoái, chỉ trong vòng 2 năm nước ta đã hứng chịu hai cơn bão có sức tàn phá nặng nề, cho thấy thiên tai ngày càng khốc liệt.
Dự báo từ nay đến tháng 11 là cao điểm mùa bão trên Biển Đông với số lượng cơn bão/áp thấp nhiệt đới nhiều hơn trung bình nhiều năm, trong đó cần đặc biệt lưu ý các cơn bão hình thành ngay trên Biển Đông với diễn biến nhanh và phức tạp.
Cùng ngày, báo Pháp luật TP.HCM đã đăng tải bài viết với tiêu đề: “Dị thường: Bão số 5 chỉ 3 ngày đã đổ bộ, 12 giờ càn quét đất liền”. Cụ thể như sau:
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia, rạng sáng nay, 26-8, bão số 5 (tên quốc tế Kajiki) đã suy yếu thành áp thấp nhiệt đới trên khu vực Trung Lào. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm áp thấp nhiệt đới mạnh cấp 7 (50-61km/h), giật cấp 9.
Ảnh hưởng hoàn lưu bão và áp thấp nhiệt đới, Bắc Trung Bộ, đồng bằng và trung du Bắc Bộ, trong đó có Thủ đô Hà Nội có mưa lớn kéo dài suốt đêm, gây ngập lụt nhiều nơi.
Như vậy, kể từ khi bắt đầu đổ bộ đất liền Nam Nghệ An – Bắc Hà Tĩnh lúc 15 giờ ngày 25-8, bão số 5 ở trên đất liền ít nhất 12 giờ.
Đặc biệt, trong khoảng ba giờ đầu đổ bộ, tâm bão ở trạng thái ‘1/3 nằm trên đất liền, 2/3 còn ở trên biển’, với sức gió mạnh nhất cấp 11-12, giật cấp 13-14.
Bão số 5 gây mưa lớn làm nhiều nhà dân ở xã Hòa Trạch (Quảng Trị). Ảnh: BẢO THIÊN
Khác với giai đoạn di chuyển nhanh trên biển (20-25km/h), khi chuẩn bị đổ bộ, bão di chuyển rất chậm.
Khi vào đất liền, bão đi càng chậm (chỉ 10km/h), khiến mưa lớn kèm gió mạnh kéo dài tại Nghệ An, Hà Tĩnh.
Thống kê nhanh, đã có hàng trăm ngôi nhà bị tốc mái, ngập trong nước, 1 người thiệt mạng, 8 người bị thương.
Tối 25-8, khi tâm bão vẫn nằm trên đất liền Nghệ An – Hà Tĩnh, ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Thứ trưởng Bộ NN&MT, nhận xét: “Bão số 5 khá dị thường. Bão hình thành ngay trên biển Đông, chỉ ba ngày đã đổ bộ, bằng một nửa quy luật. Có thời điểm bão gần như đứng yên hai giờ trước khi đổ bộ khiến người dân tưởng bão đã tan, trong khi thực tế gió bão đổ bộ tại Hà Tĩnh vẫn mạnh cấp 10-11, giật cấp 12, 13”.
Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thuỷ văn quốc gia, ông Mai Văn Khiêm, cũng đánh giá đây là cơn bão đặc biệt, hình thành nhanh, cường độ mạnh, di chuyển nhanh và phạm vi ảnh hưởng rộng.
Khu vực ven biển Cửa Lò (Nghệ An) bị ngập do mưa lớn kèm nước dâng do bão. Ảnh: Đắc Lam
“Chúng tôi đánh giá sức gió của bão số 5 không kém bão Yagi, thậm chí còn mạnh hơn bão Doksuri tháng 10-2017, vốn từng gây thiệt hại nặng nề ở Hà Tĩnh – Quảng Trị” – ông Khiêm đưa ra đánh giá hôm 23-8.
Theo ông Hoàng Đức Cường, Phó Cục trưởng Cục Khí tượng thuỷ văn, vòng đời một cơn bão thường kéo dài 7–8 ngày, nhưng bão Kajiki hình thành ở giai đoạn có nhiều điều kiện phát triển mạnh nhất, liên tục được bổ sung năng lượng. Khi tới gần bờ (sau 3 ngày), bão vẫn còn ở cường độ cao, chỉ suy yếu khi vào sâu trong đất liền.
19h tối ngày 25-8, ghi nhận tại Khu du lịch biển Thiên Cầm (xã Thiên Cầm, tỉnh Hà Tĩnh) hầu hết các khách sạn, nhà hàng đều bị thiệt hại nặng nề. Ảnh: Minh Trường
Các chuyên gia lý giải bão số 5 duy trì cường độ mạnh do di chuyển trên vùng biển miền Trung có nhiệt độ mặt biển tới 30°C, lại được tiếp thêm năng lượng từ gió mùa Tây Nam (vịnh Bengal) và gió Đông của áp cao cận nhiệt đới. Độ đứt gió thẳng đứng nhỏ (2,5 m/s ở Nam Vịnh Bắc Bộ) cũng giúp bão ít bị phá vỡ cấu trúc. Khi vượt qua đảo Hải Nam, hoàn lưu bão hầu như không bị ảnh hưởng bởi ma sát địa hình, nhờ vậy tiếp tục mạnh lên, đạt cấp 14, giật cấp 17 trước khi áp sát đất liền.
Chỉ đến khi tiếp cận gần bờ, bão mới giảm cường độ do ma sát tăng, đồng thời chịu tác động từ rìa Tây Bắc lưỡi áp cao cận nhiệt đới khiến cấu trúc mất đối xứng. Ngoài ra, mưa lớn kéo dài từ 24-8 đã làm nhiệt độ mặt biển giảm, hạn chế nguồn năng lượng nuôi bão.
Dẫu vậy, khi đổ bộ, sức gió vẫn rất mạnh ở cấp 11–12, giật cấp 13–14. Khi vào sâu đất liền, tiến sát biên giới Việt – Lào, bão vẫn giữ cường độ cấp 9-10, giật cấp 12.
